Endüstriyel üretim süreçleri sırasında ortaya çıkan zararlı toz, duman, partikül madde ve gazları kaynağında yakalayıp filtreleyerek ortamdan uzaklaştıran havalandırma sistemleridir. Temel amaçları, hem çalışanların sağlığını korumak hem de üretim makinelerinin verimli ve uzun ömürlü çalışmasını sağlamaktır.
Bu sistemler, kirli havayı güçlü fanlar yardımıyla çeker, içerisindeki filtreleme ünitesinde tozu havadan ayırır ve temizlenmiş havayı ortama geri verir veya dışarıya atar.
Çalışma Prensibi
Emme (Vakumlama): Güçlü bir fan (aspiratör), üretim noktasında oluşan kirli havayı, toz, duman ve partiküllerle birlikte emme kanalları (davlumbazlar veya hortumlar) aracılığıyla sisteme çeker.
Filtreleme: Çekilen bu kirli hava, ünitenin kalbi olan filtreleme odasına yönlendirilir. Buradaki kartuş veya torba filtreler, toz partiküllerini havadan ayırarak üzerlerinde tutar.
Temiz Hava Tahliyesi: Filtrelenerek tozdan arındırılmış temiz hava, fan tarafından ya tekrar çalışma ortamına verilir ya da atmosfere güvenli bir şekilde tahliye edilir.
Toz Boşaltma (Temizleme): Filtrelerde biriken tozlar, genellikle periyodik olarak çalışan otomatik temizleme mekanizmaları (en yaygını basınçlı hava jeti - Jet Pulse) sayesinde aşağıya doğru silkelenir. Toz, ünitenin altındaki hazneye veya siloya düşürülerek depolanır ve buradan uzaklaştırılır.
Özetle: Kirli havayı çeker, filtrede temizler ve tozu ayrı bir hazneye hapseder.
Avantajlar
İnsan Sağlığı ve İş Güvenliği: Çalışanları tozun neden olduğu solunum yolu hastalıklarından (astım, silikozis vb.) korur. Ayrıca yanıcı veya patlayıcı tozların birikmesini önleyerek yangın ve patlama riskini azaltır.
Makine Koruması: İnce toz partikülleri makinelerin hareketli parçalarına zarar verir, aşınmaya ve arızaya neden olur. Temiz hava, üretim ekipmanlarının ömrünü uzatır ve bakım maliyetlerini düşürür.
Çevresel Uyumluluk: Tesisten dışarıya salınan havanın, çevre yönetmeliklerinde belirtilen sınır değerlere uygun olmasını sağlar.
Ürün ve Proses Kalitesi: Hassas üretimlerde tozun ürüne veya hammaddeye karışmasını önleyerek nihai ürün kalitesini güvence altına alır.
Enerji Verimliliği: Temiz filtrelere sahip sistemler daha az enerji tüketir ve hava sirkülasyonunu verimli bir şekilde gerçekleştirir.
Uygulama Alanları
Metal İşleme Sanayi: Kaynak, kesim, taşlama, lazer kesim ve kumlama işlemlerinden çıkan metal dumanı, ince tozlar.
Ahşap ve Mobilya Üretimi: Testere, zımpara, freze ve torna işlemlerinden oluşan talaş ve ince ahşap tozları.
Gıda ve İlaç Endüstrisi: Un, şeker, baharat, kimyasal hammaddelerin karıştırılması ve işlenmesi sırasında oluşan partiküller. Hijyen standartları için kritik öneme sahiptir.
Kimya ve Plastik Sanayi: Tozlu granül taşıma sistemleri, karıştırma ve dolum işlemlerinden kaynaklanan kimyasal tozlar.
Çimento ve İnşaat Sektörü: Çimento, kireç, alçı ve mineral tozlarının taşınması, karıştırılması ve paketlenmesi.
Tekstil Sanayi: Elyaf ve iplik üretim süreçlerinden kaynaklanan lif ve pamuk tozları.
